KonuSma ve Sunumlar SeriSi
"B E U Y S" | Andres Viel
"kamu alani mudahaleleri"
"Dijital Sergi Mekanlarııi"
"Hafiflik ve Mizah"
Ahu Antmen, Peng! Kollektif, Jean Peters ile Sohbette
Joseph Heinrich Beuys ( 12 Mayıs 1921 - 23 Ocak 1986 )
Åžapkasıyla, keçeyle ve yaÄŸ lekesiyle tanınan sanatçı. Günümüzde, ölümünden 35 yıl sonra, Beuys halen provokatif sanatçının, kendi zamanının ilerisindeki vizyoner kiÅŸiliÄŸin sembolü olarak aramızda. Ä°kinci Dünya Savaşı sonrası yeni oluÅŸmakta olan demokrasi için endiÅŸeleniyordu, yalnızca sanat sektörüne ve akademiyaya deÄŸil, kapitalizme de eleÅŸtirel bir pencereden bakıyordu. Para meta olmamalıydı, “gerçek kapital insanın yaratıcılığıdır” diyordu Beuys. Rudolf Steiner’in antropozofi öÄŸretileriyle ilgileniyordu, belki de savaÅŸ deneyimlerinin vahÅŸeti karşısında teselli bulmak için, korkunçluÄŸun karşı kavramı olarak, bu yüzden de tartışmalı kaldı hep. Kimilerinin algısında provokatör, yaratıcı bir devrimci, burjuva karşıtı özgür bir düÅŸünür, bazıları için de Alman Ordusundaki günleri ve Rudolf Steiner’in felsefesine yakınlığı sebebiyle tartışmalı.
​
BaÅŸarıları ise tartışılmaz: Sanat akademilerinin gücünü kırdı, büyüsünü bozdu adeta, “her insan sanatçıdır” ve "To be a teacher is my greatest work of art. The rest is the waste product, a demonstration" dedi. KonuÅŸtu, öÄŸretti ve ölü bir tavÅŸana sanatı anlattı. “Gülmeden mi devrim yapacaksınız?” diye sordu. GeliÅŸtirdiÄŸi geniÅŸletilmiÅŸ sanat kavramı günümüzde de önemli toplumsal meselelerin özüne iniyor.
Türkiye’de de, Ä°zmir’de iki, Batman’da ise bir üniversite bu önemli yıl dönümünde, sanatçı, kültür kuramcısı, öÄŸretmen ve sanat profesörü Joseph Beuys üzerine çalışıyor. Bu kapsamda Almanya’dan konuk konuÅŸmacıların katılımları gerçekleÅŸiyor ve benzersiz bir belgesel izleyiciyle buluÅŸuyor.
"JOSEPH & GRETA" | Konusma
Prof. Dr. Eugen Blume
küratör ve sanat tarihçisi, Almanya
© Johannes Blume
Prof. Dr. Eugen Blume küratör ve sanat tarihçisi. Staatliche Museen zu Berlin (DDR) gibi çok sayıda kurumda çalıştı. Uzun yıllar boyunca Hamburger Bahnhof – Museum für Gegenwart Berlin’i yönetti. Eugen Blume, DoÄŸu Almanya yıllarından bu yana Beuys uzmanı ve aktivist olarak “geniÅŸletilmiÅŸ sanat kavramı”nı savunuyor. Almanya’da ÅŸu anda Beuys2021.com Beuys Yılı küratörlüÄŸü görevini sürdürmekte.
Eugen Blume’nin Joseph & Greta baÅŸlıklı konuÅŸması, iki özel insanı, aralarındaki benzerlikleri ve dünya görüÅŸlerinin toplumsal etkilerini ele alıyor: Joseph Beuys ve Greta Thunberg.
​
"B E U Y S" | belgeseli gösterimi ve yönetmen ile söyleSi
Andreas Veiel
küratör ve sanat tarihçisi, Almanya
Foto Andres Veiel © Arno Declair
Andres Veiel yazar, film ve tiyatro yönetmeni. Berlin’de yaşıyor. GerçekleÅŸtirdiÄŸi film projeleri, yoÄŸun, zaman zaman uzun yıllar süren araÅŸtırmalar sonucunda hayat buluyor. Veiel, siyasal aktivist sanat anlayışının önemli temsilcileri arasında sayılıyor. Alman ve Avrupa Film Akademileri ile Akademie der Künste üyesi olan sanatçı, Deutsche Film- und Fernsehakademie Berlin (dffb) ve Universität Zürich gibi okullarda ders vermekte.
​
Andreas Veiel’in „Beuys“ baÅŸlıklı belgesel filmi, Berlinale 2017’de ilk kez izleyiciyle buluÅŸtu ve en iyi belgesel filmi ile en iyi montaj kategorilerinde Alman Film Ödülüne layık görüldü. Belgesel, detaylı araÅŸtırmaları ve nefes kesen bir montajla izleyici karşısına çıkan kolaj özellikleriyle bugüne kadar bilinmeyen sayısız görüntü ve ses belgesini bir araya getiriyor. „Beuys“, her daim toplumsal ve sanatsal sınırları zorlayan, bu sınırları aÅŸan ve çalışmalarının merkezine iletiÅŸimi oturtan çok boyutlu bir insanın ve sanatçının portresini çiziyor.
KEMERALTI/IZMIR ve BATMAN kamu alani mudahaleleri | konusma
Tom Keogh
Maquis Projects,Izmir
Nina Kertselli
Maquis Projects, Izmir
Ali Kemal Ertem
Maquis Projects, Izmir
Pelin Tan
Maquis Projects, Izmir
Pelin Tan, Nina Kerzelli ve Maquis Projects tarafından geliÅŸtirilen proje, Ä°zmir Kemeraltı'nın bir yerleÅŸim bölgesinde kentsel bahçecilik / çiftçilik, doÄŸayı yeniden yapılandırma, sosyal etkileÅŸim, oyun ve sanatsal müdahale gibi sürdürülebilir alanlar yaratmayı amaçlıyor. DiÄŸer ÅŸehirlerdeki benzer projelerle aktif olarak iÅŸbirliÄŸi yapmayı ve fikir alışveriÅŸinde bulunmayı hedefliyoruz. 2 yıllık baÅŸlangıç / kurulum aÅŸaması içerisinde yerel okullar ve toplum kuruluÅŸları ile hem yerel hem de uluslararası farklı sanatçı ve teorisyenlerle birlikte çalışacağız.
ÖÄŸrenci atölyelerinin kısa vadeli amacı, Ä°zmir'in Kemeraltı bölgesinde ve ayrıca Batman ÅŸehrinde geçici sosyal yapılar oluÅŸturmaktır.
Uzun vadeli hedeflerimizden bazıları ÅŸunlardır: Çevrede aynı zamanda sürdürülebilir topluluk forumları ve toplanma alanları olarak iÅŸlev görecek, tohum ekme, besin tedariÄŸi ve aÄŸaç dikme imkanı saÄŸlayan kolektif bahçelerin oluÅŸturulması.
​
"Dijital Sergi Mekanları" | Okuma ve Panel
Doç.Dr. Güzden VarinlioÄŸlu
Izmir Ekonomi Üniversitesi
Doç.Dr. Selcuk Artut
Sabancı Üniversitesi
Ä°zmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü öÄŸretim üyeÅŸi Doç. Dr. Güzden VarinlioÄŸlu, öÄŸrencileriyle birlikte dijital sergi tasarımlarının güncel formatları üzerine çalışıyor.
Bu konuyla ilgili bir vaka incelemesi çerçevesinde ve küratör Jörn Fröhlich ile Ä°zmir’de bulunan DaraÄŸaç sanat kolektifi iÅŸ birliÄŸiyle, “Beuys ve öÄŸrencileri” baÅŸlıklı Deutsche Bank koleksiyonu sergisi kapsamında, sergi kamusal alanda belgelenip dijital bir gezinti olarak iÅŸleniyor.
​
Çalışmanın sonuçlarına Mayıs 2021 itibariyle 100beuys.com adresinden ulaÅŸmak mümkün. Sonuçlar, kültür-sanat ve mimarlık alanlarından konuklarla birlikte gerçekleÅŸecek bir panelde tartışmaya açılacak.
Asst. Prof. Dr. Pinar Yoldas
California San Diego Üniversitesi
Ali Cem DoÄŸan
DaraÄŸaç
"Joseph Beuys - Hafiflik ve Mizah" | KonuSma
Simon Pfeffel
performans sanatçısı, Almanya
© Simon Pfeffel
Joseph Beuys’un “sosyal heykeli” öncelikli olarak ÅŸunu ima ediyor: çok sayıda insanın, daha yüce, müÅŸterek bir hedefe ulaÅŸmak için ortaya koyduÄŸu çabayı. Böylece Beuys’un yapıtının seyirciyle ve izleyenle hem mutabakat hem fikir ayrılığı doÄŸurabilecek bir diyalog niteliÄŸinde olduÄŸunu söyleyebiliriz. Her ne kadar müzelerde karşılaÅŸtığımız yerleÅŸtirmeleri sergilendikleri mekanlarda ve vitrinlerde keskin, donuk ve sert bir izlenim bıraksalar da, yapıtları her daim titizlikle kurgulanmış süreçlerden ibaret olmanın ötesinde, oyun oynarcasına kıvrak düzenlemeler içeriyorlar. Sanatçının performansları ve sanatsal eylemleri ise çok daha havai, çok daha neÅŸeli bir ÅŸekilde kendi çizgisine ters düÅŸmeyi biliyor. Örnek olarak, 1978 karnavalında Beuys, Basel Sanat Müzesinin eserlerini satın almasına tepki gösteren bir karnaval topluluÄŸunun tüm keçe kıyafetlerini imzalamıştı. Simon Pfeffel’in konuÅŸması, Joseph Beuys’un bu yanını irdeliyor, oradan yola çıkarak “sosyal heykel” olgusunun sonraki sanatçıların duruÅŸlarına ve günümüze uzanan yolculuÄŸunu ele alıyor.
Ahu Antmen, Peng! Kollektif ten Jean Peters ile sohbette | Konusma
20. yüzyıl sanatının önde gelen figürleri arasında yer alan Alman sanatçı Joseph Beuys (1921-1986), günümüzde yalnızca hatırlanmıyor, güncelliÄŸini de koruyor. Sanatın devrimci bir güç olduÄŸuna inanan sanatçıyı 21. yüzyıla taşıyan, kullandığı malzemenin doÄŸal dönüÅŸümüne, algı süreçlerine ve deneyime odaklanan sanatsal yaklaÅŸamının doÄŸa ve insan odaklı temeli. Günümüzün ekonomik, politik ve toplumsal tartışmalarını öngören düÅŸünceleri ve her gün daha fazla aciliyet taşıyan evrensel sorunları irdeleme biçimleriyle Beuys’u, etik ve estetiÄŸi harmanlama çabası içinde olan günümüz sanatçıları için hâlâ pek canlı bir örnek sayılabiliriz.
Beuys aynı zamanda siyasal ve toplumsal müdahaleleri ile de ünlüydü. YeÅŸiller Partisinin kurucu üyesi olan sanatçı, milletvekilliÄŸine de aday oldu. Sanat ile siyasetin birbirine baÄŸlılığı, bu baÄŸlılığın anlık eylemsel etkinlikler ve kamunun ilgisini çeken müdahaleler ve eylemler ÅŸeklindeki ifadesi, Beuys’un hayatın tüm alanlarına nüfuz eden sanat ve bu sanata böylelikle atfettiÄŸi toplumsal devrimci güç anlayışının dışa vurumu olduÄŸu söylenebilir.
Bu yaklaşım günümüzde güncelliÄŸine ne derece korumakta? Günümüzde sanat ne denli siyasal olabiliyor ve olmasına izin veriliyor? Sanatsal eylemler zamanımızda hala deÄŸiÅŸimleri beraberinde getirebilirler mi? EÄŸer öyleyse, bu ne ÅŸekilde olabilir?
​
Ahu Antmen, Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi Görsel Sanatlar ve Görsel Ä°letiÅŸim Tasarımı Programı öÄŸretim üyesidir. 2012’de Sakıp Sabancı Müzesi’nde Friedhelm Hütte ile birlikte Deutsche Bank Koleksiyonu’ndan derlenen Joseph Beuys ve ÖÄŸrencileri sergisinin eÅŸküratörlüÄŸünü yapmıştır.
Jean Peters 1984 yılında Aachen’de dünyaya geldi. Gazeteci ve performans sanatçısı olarak çalışmalarını sürdüren Peters, Londra ve Berlin’de siyasal bilimler öÄŸrenimi gördü ve Peng! isimli medya taktiÄŸi kolektifini kurdu. Kolektifle birlikte sıklıkla kimliÄŸini gizleyerek büyük ÅŸirketlere sızdı, birkaç sanat bienaline katıldı ve Aachen Barış Ödülüne layık görüldü. 2018 yılında Seebrücke adlı STK’nın kurucularından oldu, 2019’da Correctiv araÅŸtırma merkezi için gizli kimlikle iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi inkarcılarının arasına karıştı. Jean Peters Berlin’de yaÅŸamaktadır.
​
Moderasyon: Kristian Brakel, Heinrich Böll Stiftung
Goethe Enstitüsü ve Heinrich Böll Stiftung DerneÄŸi Türkiye TemsilciliÄŸi bu projeyi birlikte yürütmektedir.
Berlin, Germany
PHoto © Ivo May
Photo © Rüçhan ÅžahinoÄŸlu